Senenin belirli günlerinde kutlamasını yaptıgımız Ahi Evren Haftasının önemini nezaman ortaya çıktıgını ,kimler tarafından ortayaçıkarıldıgı hakkında araştırmalar yaparak siz okuyucularıma bu dogru ve emin bilgileri sizlerle paylaşacam.Kökü araştırdığımda eski Türk töresine dayanan geriye dogru birkaç yüzyıl gidildiginde esnaf ve zanaatçı,çifçi gibi bütün çalışma koşullarını içinde bulunduran bir örgüt olarak bilinir.Ahilik önce ne demek? Oldugunun açıklamasını yapalım.Arapça’da ‘’ahi’’,kardeşim anlamına gelir.Eski dilde ise arkadaş,dost,cömert,yigit anlamlarındadır.Ayrıca’’ahilik’’ ocagından olan kimseyi ifade eder.Ahilik Anadolu’da XIII. asırda görülmeye başlayan, Selçuklu devletinin yıkılma dönemine girmesinden sonra sosyal düzeni sağlamada ve Osmanlı Devletinin kurulmasında büyük rolü olan bir teşkilattı. Aslında bu teşkilat "Fütüvvet" adını taşıyordu ve bunların başkanlarma da "kardeş" anlamında "ahi" deniyordu. Bazı çevrelerde ahilik (fütüvvet] bir tür tarikat veya es-naf teşkilatı şeklinde düşünülür. Bunun nedeni ahilerin tarikatlarda olduğu gibi, çok sıkı bir ahlaki disipline sahip olmaları ve bu akımın özellikle esnaf teşkilatı arasında ya yılmasıdır. Oysa gerçekte ahilik yalnız bir esnaf teşkilatından ibaret değildir. . Anadolu’da köylere kadar yayılmış olan bu teşkilatın esası yardımlaşma ve topluluk düzenini sağlamaktı. Osmanlı devletinin kurucusu Osman’ın kayın babası şeyh Edebali ve Osman’ın birçok silah arkadaşı ahilik teşkilatına mensuptu. Ahiler akşama kadar çalışarak kazandıklarını reislerine getirirlerdi. Bu paralarla yiyecek içecek alınır, misafirler ağırlanırdı. Geceleri ayin ve semalarda bulunurlardı. Ahiler özel kıyafet taşırlardı. Alım satım işlerinde birlik, kalitede belirli seviye, kazançta ortaklık bazı temel özellikleri arasında yer alır. Ahilik ahlakının dört önemli ilkesi vardı: Güçlü ve üstün durumdayken affetmek, öfkeliyken yumuşak davranmak, düşmana iyilik etmek, kendisi muhtaç iken başkasına vermek. Bazı ilkeleri Batıniliğe bağlı ise de ahiler onlar gibi yıkıcı değil, yapıcı idiler. Hükümdar bulunmayan yerlerde, ahi şeyhleri onların görevlerini yaparlardı. Ahilik özellikle Sivas, Kayseri ve Ankara bölgelerinde çok yayılmıştı Ahilik teşkilatı İstanbul’un fethinden sonra güç ve etkisini kaybetti. Bundan sonra yerini ve geleneklerini lonca teşkilatına bıraktı. Bazı araştırmalar Ahiliğin Kırşehir'de ortaya çıktığını ileri sürer. Diğer bir görüşe göre, Bağdat'ta büyük üstadlardan ders alan Ahi Evran, Arapların kurduğu Fütüvvet Teşkilatı'ndan etkisi altında kalarak, 1205'te Anadolu'ya gelmesinden kısa bir süre sonra ilk defa Kayseri'de Ahilik Teşkilatını kurmuştur. Tarihi kaynaklardan, Ahi Evran zamanında Anadolu'nun şehir ve kasabalarında ortaya çıkan Ahi kurumlarının, Ahi Evran'a bağlı merkezi bir teşkilat olabileceğiimajı ortaya çıkıyor. En azından bu kurumlar, onun koyduğu ilkelere bağlı kalmış olmakla, manen Ahi Evranin önderligindeki geniş bir teşkilatın şubeleri gibidir. Fakat onun ölümünden sonra, bağlı olunan ilkelerde büyük benzerlikler mevcut olmakla beraber, İbn-i Batuta'nın belirtiği gibi, Anadolu'nun en ücrave kuytu köşelerine kadar yayılan bu kurumlar arasında organik bir bağ bulunmamaktadır Ahi Evren veya Ahi Evran, (Tam ad: Şeyh Nasırettin Mahmut el Hoyi); (d.1171-ö.12 Nisan 1261) Ahiliğin kurucusu sayılan debbağların (dericilerin) piri, 32 çeşit esnaf ve sanatkârın lideri, Türk filozof.Ahi Evren Dericilerin Pirive Ahiligin kurucusu debbagların kurucusudur. ARAŞTIRMACI YAZAR MEHMET EMİN FAKIOĞLU