Yemeklerin ve bilhassa salataların vazgeçilmezi limon Türk tarımı ve ihracatçı için oldukça önemli bir konuma sahip. Tarımsal ürün ihracatında ‘yaş sebze ve meyveler’ en büyük gelir kalemini oluşturuyor. Limon da bu kategori içerisinde en çok ihracatı gerçekleştirilen üçüncü ürün olarak karşımıza çıkıyor. Böylesi önemli ve getirisi yüksek bir üründe Türkiye henüz istediği seviyeyi yakalayabilmiş değil. Fakat turunçgilleri ithal eden bir ülkeyken ihraç eden bir ülke haline dönüşmesi de aslında kat edilen mesafenin hiç de az olmadığını gösteriyor. Şimdiyse hedef limon üretim ve ihracatında dünya liderliğine oynamak. TÜRKİYE ÜRETİMDE DÜNYA ALTINCISI Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün 2017 yılında yayınladığı verilere göre Türkiye dünya limon üretiminde 1.007.133 tonluk üretimle altıncı sırada yer alıyor. Birinci sırada 2.528.174 tonluk üretimle Meksika, ikinci sırada 2.364.000 tonluk üretim ile Hindistan, üçüncü sırada 2.353.238 tonluk üretim ile Çin, dördüncü sırada 1.676.000 tonluk üretim ile Arjantin ve beşinci sırada 1.292.798 tonluk üretim ile Brezilya yer almakta. Üretim alanında dünyada altıncı sırada olan Türkiye limon üretim alanları sıralamasında ise yedinci konumda bulunuyor. Dünyada en çok limon üretim alanına sahip ülke ise %55’lik oranla Çin. İHRACATTA TABLO OLUMLU Dünya limon üretiminde altıncı sırada, limon üretim alanları konusunda ise yedinci sırada bulunan Türkiye limon ihracatında ise çok daha farklı bir konumda bulunuyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün 2017 yılı verilerine göre Türkiye 470.585 tonluk limon ihracatı ile dünya üçüncüsü konumunda bulunuyor. Yani Türkiye tek başına dünya limon ihracatının % 13,94’luk kısmını karşılıyor. Dünya limon ihracatında birinci sırada ise yıllık 733.918 tonluk ihracat ile Meksika bulunuyor. Meksika’nın ardından ikinci sırada ise 689.789 tonluk limon ihracatı ile İspanya geliyor. 1960’lı yıllardan bu yana limon üretimini 15 kat civarında arttıran Türkiye planlı üretim alanları artırımı ve verimli üretim modelleri geliştirerek önümüzdeki dönemde dünya limon ihracatında zirveyi zorlayabilir. Dünyada en büyük limon ithalatçısı konumunda ise en büyük ihracatçının komşusu ABD yer alıyor. Limon ihracatı konusunda dikkat çeken başka bir durum ise Hollanda’ya ait. Tarım konusunda çoğu zaman örnek olarak gösterilen bu küçük Avrupa ülkesi limon üretimi gerçekleştirmemesine rağmen limon ihracatından gelir elde ediyor. İthal ettiği limonların bir kısmını iç piyasada değerlendirirken kalan kısmını ise ihraç ederek dünya limon ihracatında altıncı sıraya yerleşmiş durumda. EN BÜYÜK MÜŞTERİ RUSYA 2020 yılının Ocak-Ekim dönemini kapsayan ilk on aylık döneminde Türkiye 176.121.678 dolar değerinde limon ihracatı gerçekleştirdi. Pek çok tarımsal üründe olduğu gibi limon ihracatında da Türkiye’nin en büyük müşterisi konumunda Rusya bulunuyor. Türkiye bu yılın ilk on ayında Rusya’ya 45.418.045 dolarlık limon ihracatı gerçekleştirdi. Rusya’nın ardından ise ikinci sırada güney komşusu Irak 29.496.847 dolarlık limon ihracatı ile yer aldı. Üçüncü sırada ise 13.081.023 dolarlık ihracat ile Romanya yer aldı. Geçen yılın aynı döneminde ise Türkiye 169.820.896 dolarlık limon ihracatı gerçekleştirmişti. Bu verilerin ışığında Türkiye’nin limon ihracatında küçük fakat kararlı bir ilerleme olduğu gözlemlenebilir. 2019 yılının ilk on aylık döneminde yine en büyük alıcı 44.799.820 dolar ile Rusya oldu. İkinci sırada 23.016.243 dolar ile Irak ve onun hemen ardından 13.976.656 dolar ile Suudi Arabistan listede yer aldı. İÇ PİYASA FİYATI İHRACATA BAĞLI Türkiye ürettiği limonlarında büyük bir kısmını ihracatta değerlendirdiği için iç piyasadaki limon fiyatları tamamen dış satışa bağlı olarak şekilleniyor. İhracatın arttığı dönemlerde iç piyasada fiyatlar yükselirken ihracatta aksama yaşanan dönemlerde iç pazara yapılan arz ile fiyatların oldukça düştüğü gözlemleniyor. Bu durumun önüne geçmek için ihracat ve iç Pazar dengesinin iyi kurulması ve vatandaşın da korunması gerektiği görüşü uzmanlar arasında hakim durumda.