En çok sevilen ve tüketilen kış meyvelerinden biri olan elma fonetik açıdan değerli bir mücevher olan elmas sözcüğüyle de büyük bir benzerlik gösteriyor. Ancak bu benzerlik sadece kelime ve harf benzerliğiyle sınırlı değil. Çünkü Türkiye’nin elma ihracatı her yıl artarak adeta mücevher gibi ihracat geliri elde edilmesine katkı sağlıyor. Elma hem üreticisine hem de ihracatçısına kazandırmaya devam ediyor. Türkiye sadece bu yılın ilk 10 ayında 90 milyon dolara yakın ihracat geliri kazandırdı. Önümüzdeki 10 yılda ise Türkiye’nin dünya elma ihracatında ikinci ülke konumuna ulaşması öngörülüyor.
BİR YILDA İHRACAT GELİRLERİ %15’DEN FAZLA ARTTI
Türkiye 2019 yılının Ocak-Ekim dönemini kapsayan ilk 10 aylık döneminde dünyanın çeşitli ülkelerine 73.995.686 dolar değerinde elma ihracatı gerçekleştirdi. 2020 yılının aynı döneminde ise elma ihracatından elde edilen gelir %15’in üzerinde artış göstererek 85.935.838 dolara ulaştı. Belirli yıllarda yaşanan dönemsel düşüşler haricinde Türkiye elma ihracatında istikrarlı bir büyüme yakalamış durumda. Bu durumun en büyük sebeplerinden birisi de elma ekilen alanların ve üretimin her yıl arttırılmaya çalışılması olarak görülüyor. 2020 yılının ilk 10 aylık döneminde Türkiye en büyük elma ihracatını 25.723.744 dolarlık gelir elde ederek Rusya Federasyonu’na gerçekleştirdi. 17.978.797 dolarlık elma ihracatıyla ikinci sırada Hindistan yer alırken bu ülkeyi 10.387.976 dolarlık elma ihracatı ile Türkiye’nin güney komşusu Irak izledi.
Geçen yıl ise durum bu yıldan biraz farklıydı. 2020 yılında Türkiye’den en çok elma satın alan Rusya Federasyonu 2019 yılında ilk üçe giremedi. 2019 yılının ilk 10 aylık döneminde 18.184.972 dolarlık elma ihracatı ile Irak birinci sırada yer alırken bu ülkeyi 16.352.652 dolarlık alımla Hindistan takip etti. En çok elma ihracatı yapılan üçüncü ülke ise 7.315.830 dolar ile Suriye oldu.
TÜRKİYE ÜRETİMDE DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ
Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre 2017 yılı dünya elma üretimi 83 milyon tondur. Türkiye ise 3 milyon tonun üzerinde üretimle dünyada en çok elma üretimi gerçekleştiren üçüncü ülke konumunda bulunmakta. İkinci sırada ise yıllık beş milyon ton üretimle ABD yer alırken listenin zirvesinde 41 milyon ton üretimle Çin yer almakta. Türkiye her ne kadar listenin en üstlerinde yer alsa da zirvede bulunan Çin’in dünyadaki elma üretiminin yarısını tek başına karşılaması sebebiyle kısa vadede zirveye çıkmak mümkün değil. Ancak planlı üretim ve üretimde verimin arttırılmasıyla en yakın rakip olan ABD’nin geçilmesinin 10 yıllık süreçte mümkün olacağı öngörülmektedir.
EN ÇOK ELMA ISPARTA’DA ÜRETİLİYOR
Her ne kadar cinsiyle ve bilinirliğiyle Amasya Elması markalaşmış olsa da Isparta Türkiye’de elma üretimi denildiğinde akla gelen ilk şehir. 2019 yılında Isparta’da 732 bin ton elma üretimi kayıtlara geçti. Bu da yaklaşık olarak Türkiye’de üretilen her beş elmadan birinin bu şehirde üretildiğinin göstergesi. Isparta’nın yanında en çok elma üretim alanı bulunan şehirler olarak Niğde ve Karaman ön plana çıkıyor. Türkiye yılda ortalama 3,5 milyon ton elma üretirken 250 bin ton elmayı yurtdışına ihraç ediyor. Bu da üretilen elmaların yaklaşık %7’inin ihraç edildiğini bizlere gösteriyor. Ayrıca Türkiye zaman zaman küçük miktarlarda elma ithalatı da gerçekleştiriyor. Örneğin, 2019 yılında 193 bin dolar değerinde elma ithalatı gerçekleştirilmiştir.
ÜRETİMDE VERİMLİLİK HALA YETERLİ DEĞİL
Türkiye her ne kadar 1960’lı yıllardan beri her yıl elma üretim alanlarını ve üretim miktarını arttırmak için çalışmalar yürütse de henüz istenilen seviyeye ulaşmış değil. Özellikle tarımda kullanılan geleneksel yöntemler ve plansız tarım sorunu sebebiyle ihracatta çok daha büyük başarılara ulaşılamıyor. Türkiye’nin dış ticaretinde büyük bir paya sahip olan Almanya aynı zamanda dünyanın en büyük elma ithalatçısı konumunda bulunuyor. Fakat Türkiye’nin en çok elma ihracatı yaptığı ülkeler sıralamasında asla yer almıyor. Bu ve buna benzer yapısal sorunların çözümü için ivedilikle hareket edilmesi ve Türk tarımının hak ettiği konuma ulaşması için çalışmaların süratle neticelendirilmesi gerekiyor.
