Ağzı açık uyumaya, horlamaya ve sık sık boğaz, burun ve kulak enfeksiyonlarına neden olması sebebiyle adenoid hastalıkların özellikle çocukların yaşam kalitesini düşürdüğünü belirten Op. Dr. Onur Uysal, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bu hastalıkların bazı durumlarda ameliyat ile tedavi edilmesi gerektiğini bildirdi. Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Onur Uysal, adenoid dokusu yani geniz etinin nazofarenks olarak adlandırılan geniz bölgesinde yerleşen lenfoid doku olduğunu belirterek, “Görevi alınan nefesin alt solunum yollarına iletilirken temizlenmesidir. Enfeksiyonlara karşı kontrol noktalarından biri olan bu doku, adolesan döneme kadar genişler ve hayatın ikinci on yılında küçülerek ortadan kaybolur” dedi. Geniz etinin belirtileri nelerdir? Sık geçirilen enfeksiyonlar, alerjik şikayetler nedeniyle geniz eti boyutlarında artışın nazal solunumu etkileyerek burun tıkanıklığına sebep olduğunu belirten Op. Dr. Uysal, burun tıkanıklığı sonucu ağzı açık uyuma ve horlama, uyku apnesi, çürük ve şekil bozuklukları gibi tekrarlayan diş problemlerinin sık görüldüğünü, uzun süre tedavi edilmezse yüzde kalıcı şekil değişikliklerine sebep olduğunu bildirdi. Dr. Uysal, “Östaki tüpü tıkanıklığına bağlı olarak orta kulakta sıvı toplanmasına ve tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarına neden olur. Yaptığı tıkanıklık sonucu burun salgılarının birikmesine bağlı olarak tekrarlayan sinüzit ataklarına sebep olabilir. Adenoidektomi olarak adlandırılan geniz eti operasyonu solunum almayı engelleyecek boyutlara ulaşan geniz eti varlığında, tekrarlayan ve medikal tedaviye cevap vermeyen otit ataklarında, sinüzite neden olan adenoid dokusu varlığında önerilmektedir” diye konuştu. Kimler geniz eti ameliyatı yaptırabilir? Adenoidektominin hastaların savunma sistemleri (bağışıklık) üzerinde olumsuz bir etki oluşturmayacağını, 3 yaş üstü çocuklarda güvenle uygulanan bir cerrahi işlem olduğunu belirten Op. Dr. Onur Uysal, kimlerin geniz eti ameliyatı yaptırabileceği hakkında şu bilgileri verdi: “Operasyon sırasında genel anestezi tercih edilmektedir. Ortalama 15-20 dakika kadar süren bir işlemdir. Aktif enfeksiyon varlığında, yarık damağı olanlarda, kan pıhtılaşma bozukluğu olanlarda, anestezi almasını engel teşkil edecek sistemik rahatsızlığı bulunan hastalarda uygulanmamalıdır. Ameliyatta adenoid dokunun ve hava pasajındaki darlığın ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla klasik yöntemle yani adenotom adı verilen cerrahi aletlerle kazımayla veya radyofrekans, koblatör ya da plasma denilen araçlarla adenoid dokusunun buharlaştırılarak ortadan kaldırılmasıyla gerçekleştirilmektedir. Operasyon sonrası yaklaşık bir hafta kadar süren burun tıkanıklığı görülebilmektedir. Fiziksel kısıtlamaya gerek duyulmaz. Postoperatif erken dönemde normal diyete geçilir. Ağrılı bir işlem olmamasından dolayı ağrı kesici kullanımına genellikle gerek duyulmaz.” Bademcikler (tonsiller) nedir? Tonsillerin yani bademciklerin, orofarenks olarak adlandırılan ağız içinde her iki tarafta yerleşmiş kapsül ile sarılı bir çift lenfoid organ olduğunu bildiren Op. Dr. Uysal, tonsiller de geniz eti gibi vücut savunmasında görev aldıklarını ancak uygun endikasyonlarda yapılan bademcik ameliyatının enfeksiyonlara karşı savunmada herhangi bir negatif etkisinin olmadığını bildirdi. Hangi durumlarda bademcik ameliyatının yapılması gerektiği hakkında bilgi veren Dr. Uysal, “Tonsillerin ileri derecede büyük olması sonucu oluşan solunum problemlerinde, uykuda solunum durması durumlarında, durduralamayan bademcik kaynaklı kanamalarda, besin alımına engel olan yutma güçlüklerinde, tümöral hastalık şüphesi olması durumunda tonsillektomi yani bademcik ameliyatı önerilmektedir. Ayrıca sık tekrarlayan ve medikal tedaviye cevap alınmayan sık tonsilit ataklarında (yılda en az beş kez olan ve antibiyotik tedavisine ihtiyaç duyan), peritonsiller apse gelişmişse, tonsilit sonucu gelişen romatizmal ateş ve glomerulonefritin tedavisinde, bademcik üzerinde gelişen bademcik taşları ve ağız kokusu nedeni ile de tonsillektomi uygulanmaktadır” dedi. Aktif enfeksiyon varlığında, kanama bozukluklarında, peritonsiller apse varlığında, şiddetli sistemik hastalıkların varlığında bademcik ameliyatı yaptırabileceğini belirten Dr. Onur Uysal, “Peritonsiller apsenin cerrahi olarak drenajı (boşaltılması) ve takiben uygulanan medikal tedavinin ardından uygulanabilir. Tonsillektomi cerrahisi sonrasında nüks yani hastalığın tekrarlaması durumu görülmez. Cerrahi klasik soğuk bıçak tonsillektomi ya da koblatör, radyofrekans cihazları ile uygulanabilen bir operasyondur. Ameliyat ortalama 30-40 dakika kadar sürmektedir. Operasyon sonrası cerrahi alanda beyaz renkli kabuklar oluşmakta ve yaklaşık 7 gün kadar devam etmektedir. Ameliyat sonrası ilk günlerde belirgin olmak üzere kulağa yansıyabilen ağrı olmakta ve ağrı kesicilerle baskı altına alınmaktadır. Operasyon sonrası özel diyet listesi verilmekte sert ve sıcak gıda alımından uzak durulması önerilmektedir. Ameliyat sonrası takipte en önemli nokta sıvı alımının sağlanmasıdır. Yeterli sıvı tüketmeyen ve kanaması olan hastalar mutlaka doktorlarına görünmelidir. Diğer hastaların ağır fiziksel aktiviteleri 10 gün kadar kısıtlanmakta ve bu süre sonunda kontrole çağrılmaktadır” dedi.