Değer; toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için fertlerin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli oldukları kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ahlaki ilke ya da inançlar şeklinde tanımlanıyor.
Kültür; bir milletin maddi ve manevi değerlerine denir. Kültürü, korku kültürü ve değerler kültürü şeklinde sınıflandırabiliriz. Bankadaki sırasını, amirinin geldiğini görünce, ona vermesi korku kültürüne örnektir. 

Recep ustanın çalışanları önünde, yerdeki bir mendilin üstüne ekmek dilimi koyduk. Recep usta sana 100 lira, bas ekmeğin üstüne dedik. Usta sustu, kötü kötü baktı. 500 lira çıkardık, Recep usta bas dedik, Recep ustanın şakakları kıpırdanmaya başladı. 1000 lira çıkardık bas usta dedik. Recep usta suskunluğunu bozup, hoca hoca sen aklını peynir ekmekle mi yedin. Bir çuval para koysan yine basmayız dedi. İşte ekmek bir değer ve değerler kültürü.
Eğitim; kişinin istendik davranış değişikliği kazanmasıdır. Öğretim süreçtir. Matematikte, fende, sosyalde, Türkçede kazanımlar, okulda öğretmenler, evde de aile tarafından veriliyor. 

Mevlana mesnevisinde “Değer Nedir?” diye sorar ve cevaplar:” Buğday ve un değerlidir. Asıl amaç ve ürün olan ekmek daha değerlidir. 
En değerli nedir? Tohumun ekmeğe dönüşmesine şükreden insan daha değerlidir. Bu insan sadece bedenini değil canını da beslemiştir. Önce yok olmuş sonra başak vermiştir.” 

Dünyada “Değerler Eğitimi”
Living Values Education/ Yaşayan Değerler Eğitimi Programı (YDEP) değerlerin eğitimini işleyen bir eğitim programıdır. Çocukların ve genç yetişkinlerin on iki temel kişisel ve sosyal değeri keşfetmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olmaları için eğitimcilere farklı deneysel çalışmalar ve pratik yöntemler sunmaktadır. Bu değerler; mutluluk, dürüstlük, alçakgönüllülük, işbirliği, özgürlük, sevgi, barış, saygı, sorumluluk, sadelik, hoşgörü, birlik olarak belirlenmiştir.
Yaşayan Değerler Eğitimi Programı (YDEP) 1995 yılında Birleşmiş Milletlerin 50. Yıl dönümü kutlamaları için Brahma Kumaris’in hazırladığı uluslararası bir projeden gelişmiş; “Daha İyi Bir Dünya İçin Değerlerimizi Paylaşalım” isimli bu proje 12 evrensel değere odaklanmıştır. Birleşmiş Milletler sözleşmesinin önsözündeki bir ilkeden geliştirilmiş olan tema: “ Temel insan haklarına, insan varlığının onuruna ve değerine olan inancı yeniden pekiştirmek için…”dir. 
Halen UNESCO tarafından desteklenen ve Association for Living Values Education İnternational (ALIVE) adlı kar amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından farklı ülkelerde yürütülmekte olan programın amacı çocukların karar verebilen, toplumda saygın bir yeri olan, kişisel gelişimlerini sağlayan bireyler olmalarını kolaylaştırmaktadır.
Türkiye’de “Değerler Eğitimi” niçin ve nasıl yapılıyor?
Uluslararası bir proje kapsamı olan “Değerler Eğitimi” okullarımızda belirlenen standart bir programla, 2012 – 2013 öğretim yılından itibaren verilmeye başlanmıştır. Bu konuyu İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve iki okulun kendi sayfalarında görüp inceledim. 
“Değerler Eğitim” programları neleri kapsadığını anlamak adına, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Bölümünün hazırlayıp tüm okullara gönderdiği, 2014 – 2015 Eğitim –Öğretim yılı “Değerler Eğitimi” çalışmaları aylık konu ve kavramlar listesinden iki aya ait örnek vermek istiyorum. 
Eylül-Ekim’de: Okul öncesinde, selamlaşmak. İlkokulda, nezaket kuralları. Ortaokulda, cömert olmak. Lisede, erdemli olmak.
Nisan ayında uygulanacak konular: Okul öncesinde, görevlerimizi bilmek. İlkokulda, şiddetten uzak durmak. Ortaokulda, karşılıksız iyilik yapmak. Lisede, hayatı anlamlı kılmak şeklinde öğretim yılı bitene kadar program yapılmış ve okullara gönderilmiş. Diğer aylardaki konularda bunlara benzer konulardır.
Antalya Kız Teknik ve Meslek Lisesi ve Van Başkale Eşmepınar Ortaokulunun hazırladığı programların aynı olduğunu görüyorsun. Her iki okulun da aynı olan programlarını size özetleyerek sunmak istiyorum.
Bir Eğitim – Öğretim yılında, okulumuzda uygulayacağımız bu çalışma yukarıda bahsedilen orijinal YDEP programı üzerine bazı değişiklikler yapılmasıyla oluşturulmuştur. Programda belirtilen değerler yeniden yapılandırılmıştır. Etkinlikler ay ay değerlere göre belirlenmiştir. Sınıf içi uygulamaların yanı sıra değerlerle ilgili yapılacak genel etkinlikler ve aile katılımı etkinlikleri de eğitim sürecine dâhildir. 
Okulumuz olumlu davranışları oluşturmak, pekiştirmek ve çocuklara yaşantısal olarak öğrenme fırsatı yaratmak için farklı eğitsel rehberlik programları uygular. Okul öncesi eğitimden başlayarak yaşamları boyunca çocuklarda olumlu davranışları kazandırmak amacıyla bu eğitim – öğretim yılında da “Değerler Eğitimi” programını uyguluyoruz.
Yukarda bahsettiğim iki okulda da “Değerler Eğitimi” için yapacakları programın ne olduğu ve nasıl yapılacağı hususunu şu şekilde ifade etmişler ve işlemişlerdir:
İstediğimiz değerlere sahip çocuk yetiştirmek için ortam ve çevreyi uygun hale getirmek. 
Çocukların sorumluluk sahibi olmasını sağlamak.  Çocuklarımızın barışçı olmalarını sağlamak.
Çocuklarımızın özgüvenlerini geliştirmek. Çocuklarımızın mücadeleci bir ruhla mutlu olmalarını sağlamak. Çocuklarımızın temel insani değerleri benimsemiş birer birey olarak yetiştirmek. Ve çağın getirdiği olumsuz durumlar karşısında okulun;
*Yükselen şiddet eğilimi, *Anne-babaya, öğretmene karşı gelme, *İş ahlakı seviyesinin aşağıya çekilmesi, *Yalan söyleme, kopya çekme ve hırsızlık gibi kötü alışkanlıklarda artış, *Bireysel ve toplumsal sorumluluk bilincinde azalma, *Madde bağımlılığı ve intihardaki artış vb. konularında rehberlik etmesi gerekir.
Aile ve okul tarafından verilen değerlerle televizyon ve dış dünyanın verdiği değerler çoğu zaman farklılık göstermektedir. Böylece değişim içinde olan değerlerle, uğraşmak zorunda olan ve değerler karmaşası içinde olan çocuklar için değerler eğitimi zorunlu hale gelmiştir. Ortak değerler oluşturamayan toplum, toplumsal çözülme yaşamaktadır. Çocuklarımıza bilgi aktarım sürecinde onların ahlaklı birer fert olarak yetişmeleri için okullarımızda “Değerler Eğitimi” çalışması yapmamız gerektiğine inandık. 
Değerler Eğitim programının amacı: Temel değerlerimizi pekiştirerek, sağlam karakterli bireyler yetiştirmek. Kazanılan değerleri kendi davranışlarıyla ifade etmelerine fırsat vermek.
Van ve ilçelerinde Aralık ayından başlayıp Mayıs ayının sonuna kadar uygulanacak olan liste şöyle: Doğruluk, sabır, yardımseverlik, güvenilir olmak, sevgi ve hoşgörü ve diğergamlık.
 Antalya Kız Teknik ve Meslek Lisesinin bir eğitim -- öğretim yılında “Değerler Eğitimi” için aynı programları uyguladıklarını görüyoruz. O okulumuz da şu bilgileri sunuyor. Değerler, aklın ve kalbin birlikte uyum içinde olması şeklinde tanımlanabilir. Toplumsal ve insani değerler insan hayatının en önemli yanını oluşturur. Sevgi, cesaret, dostluk, yardımlaşma, temizlik, saygı, doğruluk, nezaket ve benzerleri önem verilen toplumsal değerlerdir. 
Değerler toplum için önemlidir, değerlere uygun davranan insanlar da toplum gözünde değerlidir. Toplumsal yaşantımızın temel yapısını oluşturan milli, manevi, sosyal, ahlaki ve kültürel değerlerimizden olan; yardımlaşma, dürüstlük, sorumluluk, sevgi, hoşgörü, saygı, barış, özgüven vb. gibi kazanımları öğrencilerimize kazandırmak amacıyla yapılan çalışmalardır “Değerler Eğitimi” diyor Antalya Kız Teknik ve Meslek lisesi. 
Tohumun ekmeğe dönüşmesine şükredelim. Hoş kalın. İsmet KADIOĞLU Ocak 2015