ESNAF
Her türlü ticaretle uğraşan ve bu yaptığı hizmet anında sürekli halkla iletişim halinde olan kişilere esnaf denir. Esnaf, hizmeti kendisi yalnız ya da ekibiyle yapar. Hizmet verdiği kişilere de müşteri denir.
507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatlar Kanununa göre, geçimini kamyonculuk, otomobilcilik ve şoförlükle temin eden kimselerin de esnaftan sayılacağı hükmedilmiştir. İster şoför, ister dev istikbal bayii ikisinin de esnaf olarak günlük kazanca bakmaları ortak yönleridir. Bunların her günü müşteri bekleyerek geçmektedir. Müşteri ile muhabbet halinde olmak durumundadırlar. Esnafın ağzından nasip kısmet sözleri düşmemelidir. Çünkü esnafın işleri biraz tesadüfe bağlı ve gerçekte bir şey üretmeyen kişilerdir.

Şehirlerarası otobüs ile yolcu taşımacılığı bahsettiğim gibi esnaflık işidir. Otobüs ya da sahibi/şoför yolcu dediğimiz kişileri, bir yerden bir başka yere götürür. Taşımada ücret alınmışsa, yolcu ile taşıyan arasında ticari anlamda taşıma ilişkisi kurulmuş olur. Taşıyan bu işi meslek edinmiştir ve bir esnaftır. Muhatapları da yolcu/müşteridir. Bu işlemde kanunen ve ahlaken taşıyan ile yolcu arası taşıma sözleşmesi yapılmış olur. Ve taşıyan yolcu taşıma sorumluluğu üslenmiştir.
Sorumluluk yükümlü olmakla ilgilidir, onunla sınırlıdır ve sorumluluk getirir.

ESNAF MÜŞTERİ/YOLCU İLİŞKİLERİ
Esnaflığın ilk şartı, doğruluk ve dürüstlüktür. Müşteriyi güler yüzle karşılamak ve en güzel hizmeti vermek esnafın en önemli görevlerinden biridir. İşinde dürüstlük ve doğruluk olmayan esnaf her zaman kaybetmeye mahkumdur.
Günümüzde müşteri ön plana çıkmıştır. Gelişen teknolojisi karşısında, müşteri payının, ön planda olduğunu görmekteyiz. Müşteri bilinçleniyor, haklarını öğreniyor; fiyata, kaliteye, ilgi- alakaya dikkat ediyor artık. 

Müşterinin/yolcunun bilinçlendiğini ve haklarını korumalarının karşısında esnaf/iş sahibi, yolcunun beklentilerine uygun olarak davranmak zorundadır.  
Bir iş yeri sürekli/kemikleşmiş müşteri bulmak zorunda/önemli.  Bir işletmenin başkasıyla rekabet edebilmesi için yapacaklarını/hizmetlerini sunumda, yolcu ilişkilerinde, organizasyonda, verilen ürün ve yapılan hizmetlerde farklılıklar oluşturmak zorundadır.  Müşteri memnuniyeti önemli... Otobüs firması mevcut yolcusunu tutmak ve yeni yolcular bulmak zorundadır. Firma memnun müşteriler oluşturmanın, yeni müşteriler kazanmanın ve kazanılan müşteriyi elde tutma çabasını göstermelidir/zorundadır. Bir konuşmacı konuşmasında: “Kaybedilmiş para, kaybedilmiş itibardır. Müşteri ilişkilerinin temelinin; bilgi alma, rezervasyon, karşılama, hizmet verme, hatırlama gibi unsurlara dayalıdır” diyor.

Şirket/firma şunu bilmelidir: Bir müşteri bile olsa şirket için değerlidir. Bir tekinin bile kaybetme maliyetinin yüksek olabileceğini ve bu kaybın vereceği zararları bilmek durumundadır. Müşteri istekleri düzgün, anlamlı, tebessüm ederek dinlenip karşılanmaya çalışılmalıdır. Tabi ki, makul ve mantıklı istekler.. Onlar memnun kalacaklar ve siz de uzun süreli müşteri kazanmış olacaksınız.

Esnaf, lüzumsuz münakaşadan kaçınacak, müşteriye karşı nezaketi bozmamalı. Müşteri velinimetimiz diyebilmelidir. Mesafeli olabilmek… Esnaf/şoför dediğin kişi, iyi niyetli vatandaşa hizmet amacıyla yola çıkmış, emek sarf eden kişidir. Tabi ki karşılığında bir miktar nafaka kazanmak durumundadır. Zaten esnaflığı çocuklarının nafakasını kazanmak için yapmaktadır.

05 BB 575
Zaman zaman, taşımacılık nedir ve hangi yollarla nasıl yapılır yazarım. Hava, deniz ve kara yolundaki taşımacılığının hangi şartlarda hangisinin kullanılması gerektiğini anlatırım. Şehirlerarası yolculuklarımda; hava yollarını kullandığım gibi kara yolculuğunu da kullanmak durumunda oldum. 

Son günlerde Antalya Ankara arası yolculuk yaptığım oldu. Uçakla ve otobüsle de gidip gelmemiz oldu. Daha önce şehir içi taşımacılıkta, şoför yolcu ilişkilerinde gördüğüm yanlış davranışları köşemde yazdım ve ilgili kişilere ilettim. Şimdide Antalya Ankara arası gidiş gelişimdeki yaşadığım bir olayı, otobüs firması yetkililerine ve halka şikayet için bu yazımı yazıyorum.

17 Mayıs 2017 Çarşamba akşamı saat 22.30’da hanım, torun (7 yaşında) ve kendim biletlerimizi mis AMASYA Tur firmasından 7, 8, 11 numaralı koltukları aldık. İki valizimizden uygun olanı, kodlukların arasına torunun ayakaltına koyabilir miyiz dedik. Çocuğun uyurken ayakuçlarının sarkmaması ve rahat uyuyabilmesi için. Şoför koyabilirsiniz dedi ve koyduk. Tek koltuğun önüne koyduğumuz valizin içinde giyecek ve sert olmayan bezden yapılmış, konduğu yerde hiç tahribat yapmayacak bir valiz. Valiz sözü belki büyüklük ifade ediyor olabilir ama iki koltuk arasına rahat konabilen ve yumuşak yapıda. Torunumuz çok güzel bir şekilde uyuyarak Ankara’ya kadar gidebildi. Ve biz bu firmada rahat edebileceğimizi gördük dedik ve 22 Mayıs 2017 Pazartesi akşamı saat 22.00’da tekrar aynı firmadan ve aynı numaraları üçümüz için aldık. 

Buraya kadar her şey güzel. Bir sıkıntı yok. Yalnız biletimizi internet üzerinden almıştık ve 21.35’de Ankara otobüs garajındayız. 31 numaralı yazıhaneden biletimizi almak istedik, çıktı alamadıklarını ve 115 numaralı bindirme peronuna gidip otobüse binebileceğimizi söylediler. Perona vardık doğru, otobüs gelmiş. Mis AMASYA tur ve 05 BB 575 plakalı, 2016 model bir araba.  Torunumuz yarın öğleyin okula gidecek uykusuz olmamalı. Gidişteki düşüncemiz gibi ayağının altına aynı valizi koymak istedik. Vay efendim nasıl olur, asla koyamazsınız. Ayıp olmasın ve bilgileri dahilinde olsun diye fikrimizi beyan edip müsaade istedik. Neymiş; böyle bir şeye asla müsaade edemezlermiş. Hanım bir taraftan ben bir taraftan ne mahsuru olabilir çocuğun ayağının altına ve kimseye zarar vermeyecek şekilde koyacağız demişsek de fayda etmedi. Mavin ve iki şoför de kargaşanın içine dahil oldular. Saygısızca, fütursuzca, seslerini yükselterek, asla, asla asla diyerek çok sert ve anlamsız bir şekilde tepki verdiler. Saat 22.00’a gelmek üzere. Yaşça büyük olan şoför; hanımın başka otobüste, üstelik sizin firmanın otobüsü aldı demesine rağmen başka otobüsle gidin, yazıhaneye gidin paranızı geri alın diye bağırarak bizi hiç dinlemediler. Hanım bir ara kardeşim bu valizi uçakta bile yukarıda oturulan yerde alıyorlar sizde ne mahsuru var dediğinde, bir sürü kablolar var onları koparır dediler. Uçak lafını duyan yaşlı şoför, elini yumruk yaparak, otobüsün sağ ön farının üzerine vurarak bu araba uçaktan pahalı asla olmaz diye bağırdı. 

Aslında çocuk olmasa biletleri geri alacağız ama, oda mümkün değil zira internet üzerinden alındığı için yazıhane iade etmiyor. Kalkış saati gelmiş ve yarın öğleden sonra çocuk okula gitmesi olmasa gitmeyeceğiz. Onlarda zaten o durumları bildikleri için gitmeyin tavrını sergilediler. Tabi onların şartlarında binmek zorundaydık bindik. Otobüs içindeki çay ikramlarında kalsın, zarar etmeyin kablolarınızı falan koparırız deyip ikramlarını da kabul etmedik. 
Mis AMASYA tur firma yetkililerine ve bu otobüslere binen müşterilere şikayetimdir. Esas olan hayır olamaz demelerindeki yüksek tondaki kırıcı davranışlarının düzeltilmesi için gereği yapılır diyorum. İnşallah…

Ben 67 yaşında bir emekli öğretmenim. Şikayet ettiğimiz husus; şoförlerin/otobüsün sahiplerinin hayır olmaz söylemlerinin kırıcı olmaları ve  yaşlı başlı iki kişinin durumunu (üstelik birimiz bayan) dikkate almadan saygısızca sertlikleridir. Plka: 05 BB 575
Hoş kalın. Haziran 2017. Antalya İsmet Kadıoğlu.