Dün internet üzerinde küresel anlamda yaşanan aksaklık, dijital çağın ne denli kırılgan olduğunu bir kez daha gösterdi. Cloudflare altyapısında ortaya çıkan sorun, milyonlarca kullanıcının haber sitelerine, sosyal medya platformlarına erişimini engelledi. Bir anda gündeme ulaşamayan okur, açılmayan gazetelerin internet sayfaları, kuşkuyla bürüdü. Birçok “muhalif” gazete ekranı ulaşılamıyordu, “iktidara” yakın bazı yayın organlarına ulaşılması da dikkat çekti. Bu olgu teknik yapı ile siyasal algıların nasıl iç içe geçtiğini düşündürdü.

İnternetin güvenlik kalkanı olarak bilinen Cloudflare, tek bir “hatayla” küresel ölçekte yayın akışını durdurabiliyor demek ki... Kesinti, yalnızca teknolojiye bağımlılığın değil, aynı zamanda bilgiye erişim hakkının da ne denli duyarlı ne denli pamuk ipliği ile bağlı olduğunuda ortaya koydu. Yaşanan sorun, dijital altyapının siyasal tartışmalara nasıl bir yerhazırladığını da göz görür biçimde gösterdi…

***

Kesinti sırasında kendi yönettiğim Olaynet ile Tarımınsesi sitelerinin de erişim dışı kalması, sorunun yalnızca teknik değil, aynı zamanda toplumsal bir kaygı olduğunu gösterdi! Bir de dünya ölçeğinde gerçekleştiğini düşündüğümüzde akıllar karışıyor haklı olarak. Haber akışının durması, okuyucunun bilgiye ulaşamaması, gazeteciliğin en temel görevi olan kamuyu bilgilendirme hakkının aksaması ne anlama geliyor düşünelim isterseniz…

“İktidara” yakın yayınların altyapı sorunun çözmüş olması, “muhalif” sitelerin hata vermesi ise ister istemez kuşku uyandırdı, bu yapıyı bilmeyenler için. Bu farkın teknik altyapıdan kaynaklandığını bilsem de, kamuoyunda oluşan algı başka türlü. Bir web site editörü olarak en büyük kaygım, bağımsız seslerin susturulabileceği izleniminin güçlenmesi. İnternetin küresel bir arızası, ülkedeki siyasal kutuplaşmayı derinleştiren bir perdeye dönüşmesi olası bir bakış açısıdır…

***

Bu yaşanan kaygıyla birlikte, adını yıllardır bildiğimiz günlük gazetelerin web sitelerinin, X gibi küresel platformların sustuğunu görmek birçoklarını düşündürmüştür doğal olarak…Medya kullanma alışkanlığının kaçınılmazlığını düşündüm, umutsuzlandım da biliyor musunuz? Çünkü haberi yalnızca bilgi olarak ele almıyoruz, aynı zamanda toplumun ortak belleği olarak da düşünüyoruz günümüzde. Operatörler, bakanlık tam da 5G’nin hızından söz ederken birden erişimin kesildiğini bilmek, okuru gündemden koparır/ gazeteci sesini kısar/ kamusal tartışma boşluğa sürüklenebilir; olmaz mı?

Dijital çağda bir kesinti, kalabalıkların sesini bir anda susturabiliyor. Bu kesinti, bağımsız gazeteciliğin ne denli kırılgan olduğunu, okurun güveninin ne denli kolay sarsıldığını gösteriyor. Olaynet ile Tarımınsesi gibi yerel kaynakların da sustuğu anlarda, yalnızca ulusal değil, yerel bellek de kesintiye uğruyor. Bu tablo, internetin teknik altyapısının toplumsal yaşam üzerindeki etkisini daha çıplak biçimde ortaya koymaya yetiyor; yetmez mi?

**

Dün yaşanan kesinti, bize yalnızca kırılganlığı değil, aynı zamanda çözüm arayışının zorunluluğunu da anımsattı, ister istemez... İnternetin küresel ölçekte tek bir altyapıya bağımlı kalması, bağımsız gazeteciliğin sesini susturabilecek denli güçlü bir risk taşıyor. Oysa bu tabloyu değiştirmek olası. Daha güvenilir, yedekli sistemler kurmak, yerel altyapıyı güçlendirmek, bağımsız yayınların kendi dijital kalkanlarını oluşturması umut verici bir çıkış olabilir.

Gazeteciliğin özü, okura ulaşmak, kamuyu bilgilendirmek, toplumsal belleği canlı tutmaktır. Bu görev, teknik arızalara teslim edilemeyecek denli değerlidir. Bugün yaşanan sorun, yarın için daha dayanıklı bir dijital düzen kurmak açısından bir deneyimdir. Umut yalnızca teknolojide değil, bağımsız sesler örgütlenebildiğinde kesintiler karşısında daha güçlü durabilir.

***

Bugün yaşanan kesinti, geleceğe ilişkin güçlü bir uyarı niteliği de taşımalı. İnternetin küresel ölçekte tek bir altyapıya bağlı kalması, bağımsız gazeteciliğin sesinin susturulmasında bir risk barındırdığı görülüyor. Eğer bu kırılganlık görmezden gelinirse, yarın daha ağır sonuçlarla karşılaşması kaçınılmazdır.

Bu kesinti, yalnızca teknik uzmanlara değil, siyasal karar vericilere, medya yöneticilerine, okurlara da yönlenme olasılığı büyük. Daha dayanıklı, daha saydam, daha çoğulcu bir dijital sistemin oluşturulması zorunludur. Çünkü bilgiye erişim hakkı, demokrasinin temel taşıdır. Bugün yaşanan arıza, yarın için bir yol ayrımıdır: ya kırılganlığı kabullenip sessizliği normalleştireceğiz ya da dayanışma ile daha güçlü bir iletişim ağının temelini atacağız. Seçim elimizde, sorumluluk da hepimizin omuzunda… 191125