Anadolu’nun kadim yerleşimlerinden Kastamonu, yüzyıllar boyunca yalnızca şehir merkezinden ibaret olmayan, çevre illeri de kapsayan geniş bir idari coğrafyanın merkeziydi. Osmanlı döneminde bugünkü Bolu, Çankırı ve Sinop’u içine alan geniş bir vilayet olarak anılan Kastamonu’nun sınırları 20. yüzyılın başında daralmaya başladı. İlk kırılma 1907’de Bolu’nun ayrılmasıyla yaşandı; 1918’de ise Çankırı ile Sinop’un il statüsü kazanması, vilayetin bugüne yakın çerçevesini belirledi. Cumhuriyet’in ilanından bir yıl sonra, 1924 Anayasası ile “il–ilçe–bucak–köy” şeklindeki idari taksimat kabul edilince Kastamonu, merkez ilçe dâhil 12 ilçeden oluşan bir il olarak kayıt altına alındı.
İlçe sayısı adım adım nasıl arttı?
Kastamonu’nun ilçe haritasındaki en görünür değişimlerden biri 1969’da gerçekleşti. Bu tarihte Bozkurt, Abana’dan ayrılarak müstakil ilçe oldu ve toplam sayı 13’e yükseldi. 1980’lerin sonundaki yeniden yapılanma dalgası ise daha kapsamlı bir dönüşüm getirdi. 1988’de çıkarılan 3392 sayılı Kanun ile İhsangazi, Şenpazar, Pınarbaşı ve Doğanyurt ilçe statüsü kazandı. İki yıl sonra, 1990 tarihli 3644 sayılı Kanun bu süreci tamamlayarak Ağlı, Hanönü ve Seydiler’i ilçe yaptı. Böylece Kastamonu’nun ilçe sayısı merkezle birlikte 20’ye ulaştı. Bu süreç, nüfus hareketleri, ulaşım ağlarının gelişimi ve yerel idarenin etkinliği gibi dinamiklerle birlikte okunduğunda, bölgenin yönetilebilirlik hedefleri doğrultusunda şekillenmiş bir idari evrime işaret ediyor.
Bugünkü tablo: 20 ilçe ve güçlü kırsal doku
Kastamonu, günümüzde 20 ilçe ve 1000’i aşkın köyüyle (toplam 1072 köy) Türkiye’nin en yaygın kır yerleşimi ağlarından birine sahip. Bu yönüyle il, köy sayısında ülke genelinde ikinci sırada konumlanıyor. Geniş kırsal dokunun varlığı; tarım, orman ve kıyı ekosistemleri arasında kurulan dengeli yaşam pratiklerini günümüze taşıyor. İlçeler arası ulaşımın iyileşmesi, eğitim ve sağlık hizmetlerinin iç kesimlere yayılması ile turizmin özellikle sahil ve kanyon güzergâhlarında ivme kazanması, idari ölçeğin yerel kalkınmaya katkısını görünür kılıyor.
Kastamonu’nun ilçeleri (merkez dâhil)
Merkez, Abana, Ağlı, Araç, Azdavay, Bozkurt, Çatalzeytin, Cide, Devrekani, Daday, Şenpazar, Taşköprü, Seydiler, İnebolu, Küre, Doğanyurt, Tosya, Pınarbaşı, İhsangazi, Hanönü.
Neden merak ediliyor?
“Kastamonu kaç ilçe ile kuruldu?” sorusu, aslında bir sayıdan fazlasını sorguluyor: İlin yüzyıllık idari dönüşümü, yerel yönetimlerin yetki alanları ve hizmet sunumunun nasıl katmanlaştığını anlatıyor. 1907’den 1990’a uzanan düzenlemeler, Kastamonu’nun bugün 20 ilçeli, köklü ve yaygın yerleşim ağını taşıyan bir il olarak konumlanmasını sağladı. Bu birikim, hem şehir merkezinde hem de kırsalda yaşayanlar için kamusal hizmetlerin ölçek ve erişim bakımından uyumlanmasına temel oluşturuyor. SEO açısından bakıldığında da “Kastamonu kaç ilçe”, “Kastamonu ilçeleri listesi”, “Kastamonu’nun ilçe sayısı”, “3392 ve 3644 sayılı kanunlar” gibi sorguların yanıtı, bu tarihsel çerçevede karşılığını buluyor.
Kaynakça: Kastamonu haberler
